Ooit zette men in een supermarkt een tafeltje neer met zes verschillende potjes jam erop en een vriendelijke dame erachter. Klanten mochten proeven en dan was het de bedoeling dat ze een potje mee naar huis namen. De dame had een geslaagde dag, ze verkocht veel. Een paar dagen later zette men op hetzelfde tafeltje twintig potten jam klaar. Weer mochten de mensen proeven. Dit deden ze graag. Maar de dame verkocht die dag nauwelijks: de mensen konden geen keus maken. In Zweden had ik het hier eens over met een oudere dame die liever naar de ICA-Maxi ging dan naar de Lidl: tot mijn verbazing omdat de ICA een veel groter assortiment heeft. En zij wilde de vrijheid hebben om te kiezen uit alles wat de markt biedt.
Wij zijn eergisteren naar een overdekte markt geweest, feitelijk niet bedoeld voor toeristen. Beneden waren heel veel kraampjes met voedsel, van de prachtigste soorten fruit tot pas geslachte varkens, van diverse exotische groenten tot levende en gedroogde garnalen. Boven was de stoffenafdeling. In een doolhof van kleine gangetjes waar je elkaar nauwelijks kon passeren, waren overal kleine dwarssteegjes met aan weerszijden stoffen, mooi opgestapeld en uitgestald. Minstens honderd verschillende verkopers, die óf tussen de lappen lagen te slapen of te lezen óf ons probeerden te overtuigen 'binnen' te komen en wat te kopen. Dat was ook mijn bedoeling, want ik ben inderdaad op zoek naar stoffen, vooral zijde, om weer thuis te verwerken tot kleding. Ook kijk ik uit naar naar tricot voor kinderkleertjes. Zijde is er in overvloed, net als katoen, linnen en velours. De angry birds op het tricot spraken me niet zo aan.
Ik realiseerde mij al snel dat ik absoluut geen keuze meer kon maken en dat ik, als ik toch wat wil kopen, me een andere manier van kiezen, een ander keuzegedrag moet eigen maken. Dat geldt trouwens ook als we kijken naar tassen, t-shirts, sjaals, souveniertjes, wat niet al. Want vrijwel alle artikelen worden in gigantische hoeveelheden in hele rijen winkeltjes aangeboden.
Tegelijkertijd besef ik dat er ook geen sprake meer is van keuzevrijheid, omdat je onwillekeurig beland in dát kraampje of winkeltje waar de meest enthousiaste verkoopster voor de deur staat. Meest vrouwen, ja. Het is ontzettend moeilijk om hun gedrag te weerstaan. Ik probeer het wel, bijvoorbeeld door nadrukkelijk met mijn hoofd te schudden en ze niet aan te kijken. Meestal lukt het wel. Aan NLP-technieken kom ik niet toe, zij waarschijnlijk wel, al zijn ze nooit op cursus geweest.
Voorlopig houd ik het op oriënteren en zeggen 'only looking', hoewel ik me dan wel echt een Nederlander voel: 'kijken, kijken, niet kopen'. Tot ik mijn keuzegedrag heb aangepast neem ik die vrijheid.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten